Jak dobrać łańcuch rowerowy i jak go konserwować?
Łańcuch rowerowy jest jednym z najważniejszych elementów roweru. To właśnie przy jego użyciu możemy napędzać rower. Razem z resztą układu napędowego pozwala na przeniesienie pracy naszych mięśni na pracę kół. Im szybciej pedałujemy, tym szybciej przesuwa się łańcuch i jesteśmy w stanie prędzej się poruszać rowerem. Dobry łańcuch rowerowy powinien pasować do układu napędowego, jaki posiadamy i być z nim kompatybilny. W niniejszym wpisie podpowiemy, jak dobrać łańcuch rowerowy i jak go czyścić, aby służył nam przez długi czas.
Historia łańcucha rowerowego sięga 1873 roku, gdy po raz pierwszy został wymyślony przez Harry’ego John’a Lawson’a. W przeciwieństwie do współczesnych rowerów, łańcuch ten służył do napędzania przedniego koła roweru. Takie rozwiązanie nie było idealne, dlatego w 1879 roku skonstruował rower z napędem na tylne koło. Od tamtego czasu łańcuch stał się popularnym sposobem używanym do napędzania roweru.
We współczesnych rowerach łańcuch jest normą i każdy kto posiada rower wie, jak ważną funkcję spełnia. W momencie zerwania się łańcucha lub jego zniszczenia należy wymienić go na nowy. Również, gdy chcemy ulepszyć nasz rower i zmienić ilość przełożeń poprzez wymianę kasety i korby będziemy musieli dobrać nowy łańcuch rowerowy.
Jak dobrać odpowiedni model łańcucha rowerowego?
Odpowiednia długość łańcucha rowerowego jest niezwykle ważna. Zbyt długi lub zbyt krótki łańcuch nie będzie dobrze spełniał swojego zadania. Wręcz prowadzić będzie do niszczenia układu napędowego i ścierania ogniw w łańcuchu czy zębów na kasecie i korbie. Za długi łańcuch będzie nam spadał, co prowadzić może do niebezpiecznych sytuacji. Jeśli zdarzyło się Wam kiedykolwiek jechać rowerem, podczas gdy spadł Wam łańcuch, zdajecie sobie sprawę czym może się to skończyć. Niekontrolowany upadek na pewien czas zniechęci nas do korzystania z roweru.
W takim razie jak właściwie dobrać łańcuch rowerowy, jeśli chcemy go sami zmienić bez pomocy serwisanta, który się na tym zna? Przede wszystkim powinniśmy zacząć od zmierzenia długości łańcucha. Istnieje kilka sposobów na sprawdzenie jego długości.
Pierwszym z nich i najłatwiejszym zarazem jest policzenie ilości ogniw łańcucha, który do tej pory mieliśmy na swoim rowerze. Przymierzanie nowego łańcucha do starego poprzez porównanie jego długości w milimetrach jest błędnym podejściem. O długości łańcucha nie świadczy jego rozciągłość, ale ilość ogniw. Użytkowanie łańcucha prowadzi do jego rozciągania, przez co długość łańcucha w centymetrach zmienia się. Długość ogniw powinna zostać zachowana, ponieważ rozciągnięte ogniwo nie będzie pasowało do rozkładu zębów w kasecie.
Drugim sposobem na określenie odpowiedniej wielkości nowego łańcucha jest założenie go na największą zębatkę kasety i największy tryb korby (z pominięciem przekładania go przez przerzutki). Zbliżamy końce łańcucha w sposób zapewniający jego napięcie i do tej wielkości dokładamy jeszcze dwa ogniwa – jedno wewnętrzne, drugie zewnętrzne. Pozostałą ilość ogniw odpinamy za pomocą skuwacza. Tak wymierzony łańcuch należy spiąć specjalną spinką lub pinem dołączonym do łańcucha. Spinanie łańcucha za pomocą spinki ułatwi nam w przyszłości jego łatwe rozpinanie i ponowne spinanie, a tym samym lepsze czyszczenie.
Wybierając łańcuch rowerowy powinniśmy kierować się nie tylko ilością ogniw, ale i ilością zębatek w kasecie. Wartość ta decyduje o szerokości łańcucha, który powinniśmy zamontować. Im więcej zębatek posiada kaseta, tym węższy powinien być łańcuch. Szerokość łańcucha 1-rzędowego wynosi zazwyczaj 1/8” lub 3/32” (np. łańcuch Shimano CN-NX10 114 ogniw). Łańcuchy 5-, 6-, 7- i 8-rzędowe będą pasować na każdą kasetę z tych przedziałów. Inaczej jest w przypadku łańcuchów 9-, 10-, 11- i 12-rzędowych. Dla tych wielkości należy kupić konkretny łańcuch do konkretnej wielkości rzędu kasety (np. łańcuch Shimano CN-HG93 114 ogniw 9 rzędów).
W jaki sposób czyścić łańcuch rowerowy?
Czyszczenie łańcucha rowerowego nie jest trudnym zadaniem. Pomimo, że zajmuje chwilę czasu, watro wykonywać tą czynność. Pozwala na lepsze zabezpieczenie całego mechanizmu napędowego. Jeżdżąc rowerem często poruszamy się po różnego rodzaju nawierzchniach. Nasz łańcuch jest narażony na kontakt z pyłami, błotem, drobnymi kamykami czy innego rodzaju drobinami, które zachodzą w łańcuch i powodują jego ścieranie.
Usunięte wszystkich niechcianych, dodatkowych drobin pozwoli na lepszą pracę mechanizmu. Od czego powinniśmy zacząć? Na początek od usunięcia zalegającego brudu. Łatwiej będzie nam to zrobić po zdjęciu łańcucha, jednak samo zdjęcie łańcucha, a potem jego ponowne założenie może niejednej osobie nastręczać sporo trudności.
W przypadku pozostawienia łańcucha na rowerze dobrze jest wziąć małą szmatkę lub miotełkę i przetrzeć łańcuch oraz elementy kasety i korby pozbywając się w ten sposób brudu. Szmatkę dobrze jest zmoczyć wcześniej w specjalnym odtłuszczaczu lub benzynie ekstrakcyjnej. Pozwoli to na łatwiejsze wyczyszczenie łańcucha. Nie polecamy moczyć jej w wodzie. Odpowiednie preparaty lepiej sprawdzą się w tej sytuacji. Tak przygotowaną ściereczką należy objąć łańcuch, a następnie kręcić pedałem do tyłu, dzięki czemu łańcuch będzie się prześlizgiwał po szmatce, pozostawiając na niej zanieczyszczenia.
Jeśli chcemy mocniej przeczyścić łańcuch lepiej zdjąć go z roweru. Wówczas należy włożyć go do głębszego naczynia wypełnionego odtłuszczaczem, tak żeby łańcuch był zanurzony. Za pomocą szpatułki możemy „mieszać” nim przez jakiś czas, żeby wypłukać z niego brud. Dobrym sposobem jest włożenie łańcucha do niewielkiego słoika. Wówczas możemy zakręcić pokrywkę i bardziej energicznie potrząsając słoikiem, wyczyścić łańcuch. Pozostawmy go w cieczy na kilka minut. Później po wyjęciu łańcucha, należy odłożyć go do przeschnięcia.
Dla lepszego efektu czyszcząc łańcuch dobrze jest także przeczyścić zębatki kasety i korby.
Tak przygotowany łańcuch (już założony na rowerze) należy jeszcze przesmarować odpowiednimi preparatami. Warto wybrać smary i oleje specjalnie przeznaczone do konserwacji rowerów, jak np. smar do łańcucha TEFLEX P.T.F.E., smar do łańcucha Brunox TOP-KETT w sprayu lub smar do łańcucha BRUNOX TOP-KETT w płynie. Inne preparaty mogą spływać lub mocno zalegać między ogniwami łańcucha. Wydatek ten nie jest duży, a na pewno opłacalny. Raz kupiony smar wystarczy na długi czas, a my mamy pewność, że dobrze dbamy o rower. Olej ten powinniśmy nakładać po kropelce na każde ogniwo łańcucha (lub w przypadku sprayu spryskać cały łańcuch kawałek po kawałku). Później aby lepiej rozprowadzić preparat po łańcuchu dobrze jest kilkukrotnie zakręcić pedałami do tyłu powodując wprawienie łańcucha w ruch i tym samym lepsze jego przesmarowanie. Na koniec zbierzmy nadmiar smaru szmatką – jego zbyt duża ilość będzie ściekać, powodować łatwiejsze przystawanie brudu lub najzwyczajniej w świecie przyczyni się do ubrudzenia naszej odzieży przy nieświadomym dotknięciu łańcucha ubraniem.
Jak często powinniśmy czyścić łańcuch rowerowy?
To jak często powinniśmy czyścić łańcuch rowerowy zależy od jego stanu. Jeśli widzimy, że jest brudny i oblepiony błotem, powinniśmy niezwłocznie go wyczyścić. Jazda z brudnym łańcuchem powoduje jego niszczenie i szybsze ścieranie się. Prowadzi także do niszczenia zębatek i powoduje skrzypienie mechanizmu napędowego podczas jazdy. Jeśli jedziemy rowerem i w trakcie pedałowania wydaje dziwne dźwięki, powinniśmy sprawdzić w pierwszej kolejności czy łańcuch nie wymaga czyszczenia.
Czyszczenie łańcucha powinniśmy powtarzać co kilka miesięcy, nawet gdy nie widzimy na nim dużej ilości brudu. Zalecamy jego czyszczenie także przed każdym smarowaniem łańcucha, żeby nasze staranie nie szły na marne. Obowiązkowo łańcuch powinniśmy wyczyścić tuż przed rozpoczęciem sezonu rowerowego, żeby być dobrze przygotowanym na rowerowe eskapady i po zakończeniu sezonu, żeby dobrze zabezpieczyć go na zimę.
Łańcuch rowerowy jest bardzo ważnym elementem roweru. To właśnie dzięki niemu możemy tak szybko jeździć rowerem, pokonując kolejne kilometry i przemierzając ciekawe trasy. Właściwe dbanie o niego, pozwoli nam na cieszenie się sprawnym rowerem. W przypadku pęknięcia łańcucha lub jego zniszczenia należy zaopatrzyć się w drugi łańcuch. Nowy łańcuch powinien posiadać taką samą długość jak stary, czyli mieć identyczną liczbę ogniw. Tylko wybierając odpowiednią długość łańcucha i jego grubość, mamy pewność, że nie spadnie nam i nie zniszczy innych elementów roweru, których wymiana jest kosztowna.